Furor Teutonicus blog | over | volg | teuto | lyme | archief | doneer | todo
🕰️
  ⬩  
✍️ Evert Mouw
  ⬩  
⏱️ 5 min

De Toren van Babel en de Perzen

De val van de toren van Babel is niet enkel een mythe; er zitten historische achtergronden aan vast die niet altijd meer herkend worden. In de brontekst staat niet “toren van Babel” maar “de stad en de toren”, kortom een grote stad. Babylon was zo’n grote stad en het zou best kunnen dat we “Babel” daar moeten situeren.

Het symbool

Bouwen tot in de hemel en de mens die op eigen kracht de goddelijke almacht grijpt. Ineens spreekt iedereen een andere taal, dondert alles in elkaar, en heeft iedere groep zijn eigen bubbel. Je zou er als sociaal wetenschapper of beleidsmedewerker dikke boeken over kunnen schrijven, maar in een kort verhaal en simpel symbool zit meer kennis en wijsheid verpakt dan in die ongeïnspireerde stapels papieren.

De toren in de Rider-Waite tarotset

We leven in een nieuw Babel

Dikke stapels papieren zijn echt iets wat door een modern Babel wordt voortgebracht. De kracht van goden en symbolen is weggeëbd. Het contact met de natuur en archetypen is vervangen door een modelwerkelijkheid en een heleboel geleerde lege woorden.

De val van de grote wetenschap™ en het beheersen van het narratief via de media; ineens blijkt desinformatie waarheid te zijn, en de verkondigde waarheid wordt ontmaskerd als desinformatie. Overmoed, hubris; de oude ziekte is weer springlevend in de moderne torens van Babel. En juist die torenbouwers veroorzaken de verdeeldheid, maar ze zien het niet, ze zien het nooit, in hun positie zo zwevend tussen hemel en aarde. Governments are spreading disinformation to discredit political opponents, bury opposing views and interfere in foreign affairs.

Meden en Perzen

Maar wat hadden de oude Joden met Babel te maken?

Het land van de Joden was veroverd door het Babylonische rijk en veel Joden, met name de cultureel-politieke bovenlaag, werden afgevoerd naar Babylon. Dit heet ook wel de Babylonische ballingschap. Het was een slimme zet van de Babyloniërs om zo de weerstand in veroverde gebieden te breken en tegelijk de culturele bovenlaag van de overwonnen volkeren te integreren. De Joodse religie zou fors beïnvloed worden door deze ballingschap. Het Hebreeuwse alfabet ontwikkelde zich en de Thora werd op schrift gesteld.

Geen rijk is eeuwigdurend, ook de Babylonische niet. De Meden en Perzen kwamen eraan. Eenmaal aan de macht gaven ze de Joden toestemming om weer terug te gaan naar hun eigen land. Ook gaven ze bescherming aan de herbouw van de tempel in Jeruzalem.

Ook de Perzische godsdienst zou een grote invloed hebben op het Joodse geloof. Waar de Joden eerst nog (vaak) (ook) polytheïstisch waren, kwam nu een nieuwe sterke nadruk op het monotheïsme, op de hoogste god. Dit concept was al heel oud – de oudste Indo-Europese bronnen noemen Varuna. Bij de Perzen werd die hoogste god Ahura Mazda genoemd. Dat is een vormloze god, of in ieder geval kunnen wij geen beeld van hem maken. Het vereren van afbeeldingen of beelden werd dan ook ontmoedigd.

In de Bijbel zie je positieve referenties terug naar de Perzen. De vijand van de Perzen, dat oude Babel (Babylon), dat was ook de vijand van de Joden. Babel, dat hoge torens (ziggoerats) bouwde voor hun godsdienst en astrologie, torens die de hemel moesten veroveren. Babel, dat alle veroverde volken tot een soort eenheid wilde smeden. Babel, de hoogmoed die ten val kwam. Maar de Perzen, met hun Ahura Mazda, maakten daar een eind aan.

De Perzen hadden een soort federatief model, waarin plek is voor trots op de eigen natie (het eigen volk) maar ook ruimte is voor verbindingen over die grens heen. Zulke constructies zijn zowel staatskundig als filosofisch duizenden jaren in stand gehouden door Perzen, neoplatonisten, Katholieken, en vele anderen. Het zit zelfs een beetje in de opzet van Scouting. Het is het vinden van een balans tussen een groot eenheidsrijk (“beschavingen”) en regionale autonomie en etno-culturele identiteiten.

De Perzen komen in het Nieuwe Testament opnieuw terug, als een groep Perzische priesters of geleerden, magoi (daar komt het woord “magiërs” vandaan) zich door een ster laten leiden en op bezoek komen bij het kind in de kribbe. Het zijn magiërs en herders die de geboorte van een nieuwe tijd als eerste zien. Opnieuw werd een grote macht beschaamd, deze keer die van koning Herodus.

Stikstof; stad versus platteland; rationaliteit

Nu je dit gelezen hebt, snap je ook meteen de wat diepere referenties naar mijn eerdere blogpost met de titel “De stikstoftoren valt omver”. Het was juni 2022 toen ik dat schreef – en nu is het april 2023 en de stikstoftoren is in elkaar gestort; in het land spreken de mensen nu verschillende “talen”.

Ook nu nog is dit oude verhaal hoogst relevant. Er zijn dikwijls bijzondere parallellen met moderne ontwikkelingen van rationalisering, schaalvergroting en urbanisatie. In die toren of grote stad wordt vaak het symbool gezien van grote organisaties zoals de Europese Unie, of menselijke rationaliteit die zichzelf overschat.

Een moderne magoi over torenwetenschap

Meer weten?

Een paar hints en linkjes:

Therion: Babylon

Babylon

🔗 https://youtu.be/SqUKKBL5s4Q

Babylon your spirit can not die
Paradise for sin and lust
Mothertown of demons
You had to fall but “thy fallen shall rise”
In the name of our mother
Babalon; Lilith thy whore

Babylon rise from the depths
Ride on the seeds of time
Legends can not die
Live through the visions in our minds

Walking down the ashes
The ashes of unholy domains
Sin and lust were conquered
Symbolized by the tower that fell

Culture of deprivation
Sodomy and sexual obsession
Cults of Baphomet wide spread
A thousand years of pleasure and sin

Source: https://lyricstranslate.com/en/therion-babylon-lyrics.html