Furor Teutonicus blog | over | volg | teuto | lyme | archief | doneer | todo
🕰️
  ⬩  
✍️ Evert Mouw
  ⬩  
⏱️ 4 min

How the West was Lost – een helder boek van Dambisa Moyo

Wat kan een zwarte vrouw van Afrikaanse afkomst ons leren over onze Westerse economie? Als ze Dambisa Moyo heet, dan heel veel. Ze heeft een doctorsgraad in de economie en werkte onder andere voor Goldman Sachs en de Wereldbank. Ze heeft een eigen kijk op dingen die ze uit de doeken doet in haar toegankelijk geschreven boeken. Over de economische crisis en de lange-termijn uitdagingen voor het Westen schreef ze in 2011 een boek: How the West was Lost.

Dambisa Moyo

Afgelopen december kocht ik het boek terwijl ik op vakantie was in Zuid-Afrika. Het was goed leesvoer voor in het vliegtuig; en met slechts tweehonderd pagina’s ook vlot door te werken. Maar in dat compacte boekje weet Moyo een hoop onderwerpen coherent te behandelen. Ze gaat in op het ontstaan van de huidige economische crisis (of depressie, zo u wilt) en welke structurele keuzes nog voor ons liggen. Ik zal hieronder een paar thema’s uitlichten. Nu al kan ik iedereen aanraden het boekje aan te schaffen en te lezen.

Een cultuur van schuld

Moyo illustreert aan de hand van o.a. het subsidiëren van huisbezit en het door de overheid garanderen van banktegoeden dat we beland zijn in een cultuur waarin schuld heel normaal is en zelfs als essentieel wordt gezien om economisch te kunnen functioneren.

[…] promoting a way of life where people grew comfortable with the idea of living beyond one’s means. So deeply engrained has this ideology become that even though it was ruinous debt that led to the 2008 financial crisis, it is debt itself that governments have, in the post-crisis era, offered as the panacea to getting out of the guagmire.

Dat komt bekend voor. Moyo geeft daarna nog een bespreking van de voordelen van schuld, maar wijst ook op de lange-termijn effecten die vaak nadelig zijn en het nemen van veel risico in de hand werken (wat een volgende crisis kan veroorzaken).

Bovendien werkt het schuldsysteem niet meer als er geen echte groei meer mogelijk is. De demografie zit ons tegen; vergrijzing in het Westen is een reëel fenomeen.

Demographicas being what they are across much of the West — steadily moving to a time when there are more older people than that there are younger — there could soon be a time when there will be fewer and fewer people to buy the housing stock as more people reach retirement. More housing to be sold, with fewer buyers; a recipe for a collapse in house prices.

Door credit cards en andere electronische betaalpassen heb je geen cash meer in je hand. Daardoor zijn mensen zich minder bewust van geld en lenen ze sneller.

The population’s relationship with its money has undergone a fundamental change. Money seemed no longer a concrete, tangable thing. It has somehow transferred itself into the imagination, into make-believe, the world of wish fulfillment.

Door de cultuur van schuld en het stimuleren van riskant gedrag wordt kapitaal niet op de juiste plaatsen ingezet; het kapitaal stroomt naar de verkeerde plaatsen.

Onderzoek en ontwikkeling (R&D)

Westerse overheden geven steeds minder geld uit aan research and development. Het geld dat we daaraan besteden resulteert in kennis die vaak voor de hele wereld beschikbaar is, terwijl de kosten enkel door de Westerse landen gedragen worden. Vanwege zulke freeriding is het doen van zulk onderzoek, bijvoorbeeld naar nieuwe medicijnen, steeds minder profitabel, tot het punt bereikt wordt dat het onderzoek niet meer gedaan wordt. Het Westen zal moeten afdringen dat landen die meeprofiteren van (wetenschappelijk) onderzoek ook meebetalen.

De leidende positie van het Westen is toch al aan het aftakelen. Steeds meer patenten komen uit bijvoorbeeld Zuid-Oost Azië.

De publieke sector

Westerse landen “investeren” graag in de economie via o.a. de publieke sector.

In some industrialized economies public sector growth (in absolute size and compensation) has been correlated almost entirely with a decline in productivity. In the UK, for example, the extra billions of pounds funnelled into the public sector in the decade leading to 2010 did not help bolster productivity. Quite the contrary, nearly all areas have shown a decline in productivity, including key sectors.

Maar toch heeft de overheid wel een belangrijke rol, bijvoorbeeld om de eigen nationale markt te beschermen:

In a world where not all players abide by the `set’ of rules, you have to fight fire with fire, which is precisely why, much to the chagrin of many pure comparative advantage theorists, the din for greater protectionism in the West (and in America particular) continues only to grow louder.

Kan de overheid echter nog wel de economie sturen? Grote multinationale bedrijven zijn niet gemakkelijk te controleren.

[…] the opening of the US capital marktets on the back of the Bretton Woods agreement laid the foundations for when US corporations would become more powerful than the US government itself. This transfer of control helped seal America’s fate.

Not all is lost

En daarmee eindigt het boekje van Moyo: met gedachten over hoe het Westen toch zoveel mogelijk gered kan worden. In haar boekje komen een hoop onderwerpen aan bod, meer dan ik hierboven kort aangestipt heb. Doe er je voordeel mee om de wereld beter te begrijpen.


Deze blogpost werd in december 2022 overgezet van WordPress naar een methode gebaseerd op Markdown; het is mogelijk dat hierbij fouten of wijzigingen zijn ontstaan t.o.v. de originele blogpost.