Furor Teutonicus blog | over | volg | teuto | lyme | archief | doneer | todo
🕰️
  ⬩  
✍️ Evert Mouw
  ⬩  
⏱️ 9 min

De toekomst van de Europese Unie

Mijn gedachten over Europese samenwerking zijn tegenstrijdig. Daarom een korte verheldering. Eerst introduceer ik mijn beleving van mijn Europese identiteit, en daarna wil ik de toespraak van Cameron bespreken.

Europa als vaderland?

Het Rijk in 1512 (bron: Wikipedia)

Ik snap heel goed dat de kleine, losse landjes van Europa zullen moeten samenwerken om in een wereld met grote machtsblokken en toenemende concurrentie nog enige kans te maken. Ook snap ik heel goed dat de natie-staat nog maar sinds de vrede van Westfalen (1648) bestaat. Wij waren eerst een belangrijk onderdeel van het Heilige Romeinse Rijk der Germaanse Natie, en waren later ook via de Hanze verbonden met Duitse steden rond de Oostzee. We spraken Nederduits, en het idee dat Nederland een eigen identiteit en nationaliteit heeft is nog maar betrekkelijk jong, zeg een paar honderd jaar, wat natuurlijk wel erg vormend geweest is voor onze gebieden. Maar als je wat verder terugkijkt, naar de Indo-Europese cultuur en taal en naar de tijd van de Germaanse stammen die uiteindelijk het Romeinse Rijk veroverden en overnamen, dan zie je toch wel een oudere basis voor onze cultuur en onze identiteit. Hier in Nederland zijn we Kelten en Germanen. Veel dagen van de week zijn nog vernoemd naar Germaanse goden. Tegelijk hebben we een Romeins rechtssysteem en een Griekse filosofie en wetenschap.

Europa heeft bestaansrecht, niet alleen vanwege de moderne noden, maar ook omdat er al zoveel oude historie aanwezig is die delen van Europa met elkaar verbindt. Ja, Europa is in zekere zin ons vaderland. Niet voor niets heb ik de “eu” extensie gekozen voor de domeinnaam waarop mijn weblog resideert. Ik heb ook de “nl” extensie geregistreerd, maar die verwijst door naar het “eu” adres.

Maar geeft dat ook bestaansrecht aan de Europese Unie? De EU is heel wat minder oud. Als bestaansrecht wordt vaak de verschrikkingen van de twee wereldoorlogen genoemd; nogal vreemd omdat de vrede in Europa meer het gevolg was van de NAVO en het machtsevenwicht tussen Amerika en Rusland dan dat het een gevolg was van een Europese inspanning. Europa kon simpelweg niet anders. Ook wordt het bestaan van de EU soms gerechtvaardigd als middel om het Nazisme en andere totalitaire ideologieën tegen te gaan en democratie en vrijheid te waarborgen. Dat is idioot, aangezien de Nazi’s fan van een Europese Gemeenschap waren en de EU instituties zelf bepaald geen toonbeeld zijn van democratische vertegenwoordiging en controle.

Toch doet de EU goede dingen. Zo ben ik een groot voorstander van de nieuwe privacy- en gegevensbescherming van de EU, waar ik een paper over heb gepubliceerd. De gemeenschappelijke markt is hartstikke goed voor de handel en dus voor onze welvaart. Dankzij het Schengen akkoord kunnen we gemakkelijker reizen in Europa. Dankzij Europol kunnen politiediensten samenwerken om georganiseerde criminaliteit aan te pakken. Diploma’s worden nu meer internationaal erkend. Enzovoorts. Er zijn een hoop praktische voordelen. En ook geopolitiek is een sterk Europees blok een groot voordeel; zie bijvoorbeeld mijn bespreking van The next 100 years.

En er gaat een hoop fout. Teveel regels vanuit de EU die op nationaal niveau prima afgehandeld kunnen worden. Ze ontstaan uit de drang van Europese instituties om zoveel mogelijk te “harmoniseren”. Die drang van mensen die in een Europese elite-wereld leven vervreemd juist de Europese burgers die de basis vormen. De euro, als uiting van een monetaire unie, werd ingevoerd zonder dat er eerst een degelijke fiscale en politieke unie was. Economen waarschuwden tevergeefs, en de gevolgen voelen we nog steeds — en we zijn nog steeds bezig met het corrigeren van de situatie. Ondertussen moet de Europese Rekenkamer keer op keer de Europese begroting afkeuren en gaan er onzinnige subsidies naar diverse projecten om Europa maar populair te maken. Ja, er gaan dingen fout. In mijn eerdere artikel “Offeren aan Europa” noemde ik eerder al wat achtergronden en ook diverse problemen.

De toespraak van Cameron

En juist die balans tussen wat er goed gaat en wat er fout gaat, en hoe Europa sterker kan worden, wordt prachtig verwoord door de Britse conservatieve premier David Cameron die afgelopen week daarover een toespraak gaf. Nu het weekeind is had ik tijd om de toespraak te bekijken, en ja, ik ben onder de indruk. Cameron trakteert ons op een duidelijk verhaal waar Europa sterker van kan worden. De toespraak duurt iets langer dan een half uur en is te zien op YouTube

Prime Minister David Cameron's EU Speech

🔗 https://youtu.be/ApcgQDKqXmE

Eigenlijk kan ik maar weinig toevoegen aan het verhaal van Cameron. Ik deel zijn visie volledig. Het is een visie gericht op het sterker maken van Europa met behoud van vrijheid en democratie.

Hij start met het vaststellen van de doelen van de EU. Het eerste doel is vrede: dat is gelukt, ook dankzij de NAVO. Het tweede doel is welvaart. Wel… dat is niet goed gelukt. Europa is niet competitief. De EU moet veranderen, en dat moet meer welvaart bieden en ook meer rusten op de steun van de bevolking. Cameron stelt vast dat Britten eilanders zijn, en dus onafhankelijkheid willen. Ze zijn meer praktisch ingesteld dan emotioneel; de EU is meer een middel dan een doel.

Cameron noemt drie grote problemen:

  1. De eurozone en de problemen met de euro.
  2. De crisis en het gebrek aan concurrentievermogen (competitiveness). Er is teveel bureaucratie, er zijn teveel regels.
  3. De kloof tussen de EU en de burgers, dus het gebrek aan democratische “accountability”. De EU is teveel “done to people” en te weinig van de mensen zelf.
David Cameron (bron: Wikipedia)

Verder komt het grootste gevaar voor de EU juist van de mensen die geen kritiek op de EU dulden en die niet in staat zijn op een nieuwe manier te denken. Dat zorgt ervoor dat we meer van hetzelfde krijgen, en “more of the same will produce more of the same”, oftewel: minder banen en zwakkere landen. We moeten de EU fundamenteel veranderen. Daarvoor zijn vijf principes belangrijk:

  1. Competitiveness. Het belangrijkste van de EU is de single market. Niet de directieven, niet de eurozone, niet de bureaucratie, maar de gemeenschappelijke markt brengt Europa welvaart en geeft het bestaansrecht.
  2. Flexibility. Geen twee snelheden in Europa, maar juist nog meer diversiteit. Laat landen zelf bepalen waar ze aan mee willen doen en wat ze zelf willen kunnen bepalen. Alleen de gemeenschappelijke markt is van het grootste belang, die is belangrijker dan een gemeenschappelijke munt. Verder moet er geen druk opgelegd worden vanuit het centrum, dus geen “ever closer union”.
  3. Democratic accountability. Nationale parlementen moeten de macht houden om politieke keuzes te maken. Er bestaat momenteel nog niet zoiets als een Europese demos.
  4. Power must flow back. Waar het niet nodig is om zaken op Europees niveau te regelen moeten die zaken weer terug naar nationaal niveau. We hoeven niet alles te harmoniseren alleen maar om te harmoniseren.
  5. Fairness. EU-leden die niet in de eurozone zitten moeten niet het slachtoffer worden van alle maatregelen die nu genomen worden om de eurozone goed te laten functioneren.

Nou, daar kunnen we het mee doen. Het lijkt me eerlijk gezegd niet eens zo’n slecht programma om Europa sterker te maken. Snij weg wat niet nodig is, laat mensen en landen vrij en soeverein, maar werk wel goed economisch samen. Dat is vaak toch de beste basis voor een vruchtbare samenwerking.

[Ook lezenswaardig]: The UK and the EU After Cameron’s Speech

Reacties

✉ renevers op 2013-05-06

Evert, Je noemt de interne handel als een groot voordeel van de Eurozone. Helaas zijn we de afgelopen tien jaar vooral betaald met promessen van betaling, gevormd door begrotings tekorten van staten en leningen aan de Zuidelijke staten. Banken als DEXIA, ABN en ING zaten vol met obligaties van Spanje, Portugal, Griekenland en Italië. Ook zonder Euro was er vroeger handel, maar er was betalingsrisico in de munten, die er nu ook blijkt te zijn in tegenpartij risico in dekking door staten. Alleen is het risico op grotere schaal dan vroeger en nu hoofdelijk afgewenteld op sparende Europeanen, omdat de ECB om het systeem liquide te houden nu moet voorzien van een hoeveelheid kredieten die een enorme maar geheim gehouden inflatie heeft veroorzaakt en hun spaargeld en pensioen waardeloos aan het maken is. Elke afspraak met de zuidelijke landen om zich aan de regels van het akkoord van Maastricht te houden is nu gebroken. Het is een akkoord van de dode letter. In feite is alles wat de ECB nu doet in feite ILLEGAAL en buiten de regels. Men doet het nu, omdat het alternatief - de instorting van de Eurozone - nog even uitgesteld moet worden. Die interne handel is alleen maar handel op de pof geweest. Dat is dus niet iets om te zien als verbetering op een voorgaande situatie. In feite hebben Nederlanders met hun Spaargeld en Pensioen betaald voor stijging in de tijdelijke levenskwaliteit, van de knoflook landen. Het is niet eens permanent: Je kunt een kip maar een keer pluimen. Nadat de kas in Nederland leeg geroofd was door de rode vrijgevige Eurofiele politici voor dit douceurtje, staat ons nu de kater, van het ons realiseren van het opgelicht zijn voor de deur. Niks positiefs aan deze vorm van handel, graag! Het was ook weer kunstmatige handel, met een Euro-Sovjet tintje. Het begint te lijken op de vroegere Comecon handel in het Oostblok. Dat is ook een vroege dood gestorven wegens productie asymetrie. We zijn er ingetrapt, niet meer dan dat.

http://en.wikipedia.org/wiki/Comecon

✉ renevers op 2013-05-06

Overigens geef ik niet de unieke schuld aan de Zuidelijke land van de Eurozone. Die zou ook makkelijk bij de politiek van Duitsland op het gebied van de energie transformatie kunnen liggen. Deze (EEG) politiek heeft veel koopkracht bij de Duitsers (en ook Nederlanders, en Denen die hetzelfde deden) die oorspronkelijk beschikbaar was als vakantie/toerisme/pensionado geld. Deze zuidelijke landen rekenden op dergelijke inkomsten uit hun toeristen industrie, die voor het grootste gedeelte nu zijn weggevallen. Het gaat om 100-150 Miljard Euro per jaar aan toeristen inkomsten verderving. Ook pestmaatregelen en belastingen tegen vliegverkeer om milieu redenen hebben het reizen duur, dus minder populair gemaakt. Een extra van 150 miljard uit de Noordelijke EU landen had het economisch probleem hanteerbaar gemaakt. Nu is dat het niet meer. Maar dit heeft te maken met de “groene politiek gedreven” economische zelfmoord en daar zijn andere internetsites, zoals groene rekenkamer en climategate.nl meer in gespecialiseerd.

✉ Evert Mouw op 2013-05-07

@renevers: Dank voor je interessante reactie!

De realiteit is niet al te vrolijk, maar het helpt in ieder geval om er rationeel naar te kijken.

✉ renevers op 2013-05-11

Hier een interessante link

A falling euro is almost guaranteed

http://www.marketwatch.com/story/a-falling-euro-is-almost-guaranteed-2013-04-29

✉ renevers op 2013-05-15

http://www.querschuesse.de/target2-salden/

wat onderbouwing van de schuldposities van landen aan elkaar.


Deze blogpost werd in december 2022 overgezet van WordPress naar een methode gebaseerd op Markdown; het is mogelijk dat hierbij fouten of wijzigingen zijn ontstaan t.o.v. de originele blogpost.