Furor Teutonicus blog | over | volg | teuto | lyme | archief | doneer | todo
🕰️
  ⬩  
✍️ Evert Mouw
  ⬩  
⏱️ 5 min

Thor 2011 versus de Thor van de Vikingen

Thor (comic)

De jonge blonde god daalt af naar het land van de reuzen, Jotunheim, en negeert daarmee de wens van zijn vader Odin. Een oorlog is onafwendbaar tussen Asgaard en Jotunheim. Odinszoon Thor wordt verbannen uit Asgaard en naar Midgaard geworpen, het rijk van het midden (middle-earth). Ondertussen bedriegt de sluwe Loki zowel vriend als vijand in zijn pogingen de troon over te nemen. Tijdens zijn verbanning leert Thor zichzelf kennen. Dat is, in het kort, het verhaal van de film Thor (2011) gemaakt door Marvel.

Wauw. Het gebeurt niet vaak dat ik een film opnieuw wil zien. Marvel heeft de bijna onmogelijke prestatie geleverd door het geloofwaardig combineren van drie werelden: de oude Noorse goden uit de Vikingtijd, de moderne wereld, en een science fiction setting. De effecten zijn leuk, het verhaal is goed, en de sfeer van de oude sagen zit er nog heel herkenbaar in. Als je ’m nog niet gezien hebt: ga snel kijken!

Een film over een Teutoonse god hoort natuurlijk genoemd te worden op een weblog die als naam Furor Teutonicus draagt. Voor de mensen die ’m al gezien hebben volgt hieronder een beschrijving van de verschillen tussen de Thor van Marvel en de Thor zoals die in de oude verhalen zoals bv. de Edda voorkomt.

Eerst een kort overzichtje:

God (noordgermaans) God (middengermaans) dag van de week
Odin Wodan/Woten woensdag
Thor Donar/Donder donderdag
Loki ?Loki (geen)

De Germaanse en Noorse mythologie zijn vrijwel identiek omdat de Noren nu eenmaal Germaans zijn. Wel is er veel variatie in de vertellingen. Het opnieuw vertellen van verhalen en het verzinnen van variaties behoort tot de traditie. Zo is er een oude legende over het ontstaan van het Uddelermeer en het Bleekemeer, twee waterplassen in de buurt van de woonplaats van mijn ouders. Dat er vaak gesproken wordt over “Noorse” mythologie komt omdat de noordelijke versies het best bewaard zijn gebleven, en de meer zuidelijke stammen zelf ook uit het noorden afkomstig zijn (voor de Volksverhuizing). Vooral de Edda is een rijke bron.

De traditie is in de vorige eeuw is voortgezet door Tolkien met zijn “Hobbit” en “Lord of the Rings”, en daarna ook door Marvel. Marvel geeft duidelijk credits aan de oude Noren, maar heeft zelf wel wat variaties aangebracht:

De belangrijkste variatie die Marvel heeft aangebracht is het “Christelijk” maken van de moraliteit. Daarvoor moeten we terug in de tijd: Ooit was er een oorlog tussen twee godengeslachten. De Wanen worden beschouwd als de oude goden van het noorden. Het waren vruchtbaarheidsgoden, Frija (de godin van het vrijen, de vruchtbaarheid, de vrijdag, het paardrijden) was een Wane. De Asen werden vermoedelijk pas later populair in de vertellingen. Er zou een oorlog tussen de Wanen en de Asen gevochten zijn, en gewonnen door de Asen. De Asen waren goden van magie en oorlog. Odin, de belangrijkste god van de Asen, is de god van de dood en poëzie. Negen dagen zat hij vastgenageld aan de wortels van de wereldboom, en verloor een oog, om wijsheid te verkrijgen. Hij bedwingt zowel de doden als de levenden. Zijn steun aan koningen is onbetrouwbaar, verleidt mooie vrouwen, en heeft twee raven die hem alles vertellen.

In de film zien we een heel andere Odin. En ook het proces dat Thor doormaakt doet weinig denken aan de harde verhalen van onze voorouders. De moderne Thor leert nederigheid, bescheidenheid, en vredelievendheid. Dat is een projectie van Christelijke waarden op de oude Noorse mythologie. Nou vooruit, het is wel zo dat Thor vaak aangeroepen werd door het gewone volk als beschermer van de mensen. Maar dat beschermen ging meestal op een woeste manier. Nu vooruit; misschien is de moderne Thor van Marvel ook wel meer tot de verbeelding sprekend dan de oude Thor.

Loki, daarentegen, is heel authentiek gekarakteriseerd. In de oude verhalen is hij eerst een god van Asgaard, meermaals beschermt hij de goden tegen hun vijanden. Maar tegelijkertijd speelt hij vuile spelletjes en verwekt hij monsters. In de Ragnarok (eindstrijd, godenschemering) zal hij de vijand van de goden zijn. In de film van Marvel is het steeds onduidelijk of Loki goed of slecht is; ongrijpbaar is hij, net zoals in de oude sagen.

Update 2011-09-19: Thor staat op nr. 1 “meest gedownloade films via BitTorrent” van de afgelopen week (TorrentFreak).

Reacties

✉ Jack op 2011-05-09

Nou, dan ga ik hem toch maar kijken. Overigens klinkt de film Thor wel als de Thor die Marvel altijd gebruikt heeft, dus daar zijn ook geen concessies gedaan. Prima.

✉ Ward op 2011-05-11

Hè! Had ik net besloten hem niet te gaan kijken omdat ik bang was dat het weer een Hollywood verkrachting zou zijn van een echt verhaal, zeg jij opeens dat de film geweldig is! Bah, nu moet ik toch.

Al moet ik toegeven dat ik door het onderwerp en het 3D, wat ik vaker wil zien, wel heftig twijfelde eerst. Vrijdag toch maar even gaan kijken en dan laat ik het je weten 😉

Groetjes,
Ward


Deze blogpost werd in december 2022 overgezet van WordPress naar een methode gebaseerd op Markdown; het is mogelijk dat hierbij fouten of wijzigingen zijn ontstaan t.o.v. de originele blogpost.