Furor Teutonicus blog | over | volg | teuto | lyme | archief | doneer | todo
🕰️
  ⬩  
✍️ Evert Mouw
  ⬩  
⏱️ 5 min

150% belasting over landbouwgrond in box 3

Een voorbeeldsommetje voor een bunder (1 ha) landbouwgrond ter waarde van 70.000 euro in particulier eigendom:

1000 opbrengst (pachtprijs)
1500 belasting (box 3, vermogen)

Dat is dan 150% vermogensbelasting. Of je het land wel of niet verpacht doet overigens niet ter zake; die €1500 moet je in elk geval betalen, ook als je in het geheel geen opbrengsten hebt. Want er wordt gerekend met een fictief rendement van 6,17%. Voor zo’n bunder landbouwgrond zou dat neerkomen op een pachtprijs van 4319 euro. De werkelijke pachtprijs is daar nog geen kwart van.

Het pachtpercentage is wettelijk op 2% gemaximeerd. De pachtprijs voor een bunder landbouwgrond zit zelfs vaak nog iets onder de duizend euro. Dat is een rendement van (1000/70000)*100 = 1,43%, heel wat lager dan 6,17%.

Door dit verschil betaal je als particulier bezitter en verpachter van landbouwgrond effectief ca. 150% over de pachtopbrengst. Dat is extreem veel en komt neer op sluipende onteigening. Je betaalt zelfs fors veel meer dan wat je verdient. Ook is er rechtsonzekerheid; voor 2023, dit jaar dus, is nog steeds niet met zekerheid bekend hoeveel belasting je moet gaan betalen voor de grond. You will own nothing and be happy. Idiote complottheorieën zijn in dystopische zin geen concurrent voor onze overheid; in Den Haag weten ze alles te overtreffen.

Eerder al werd de box 3 vermogensrendementsheffing door de rechter onderuit geschoffeld. De regeling van 2023 tot 2026 (maak er maar 2027 van) is een overgangsregeling. Landbouwgrond komt daarbij in de categorie “overig”. In de toekomstige regeling zou naar het werkelijke rendement gekeken moeten gaan worden, en wordt bovendien ook de waardestijging van de grond belast (aanwasbelasting) – maar dat is allemaal nog even afwachten.

Landbouwvrijstelling vervalt

… het mag duidelijk zijn dat het er voor wat betreft het voortbestaan van de landbouwvrijstelling op aan gaat komen. (mr. E. Smit RB en mr. A. Verduijn RB, 2023; zie literatuurvermelding onderaan)

De vrijstelling voor waardeveranderingen van landbouwgrond wordt de landbouwvrijstelling genoemd. Die is ooit ingevoerd om niet de geldontwaarding te belasten. Dat per 2023 een idioot hoog (fictief) rendement van 6,17% wordt aangehouden wordt verdedigd met het argument dat waardeontwikkeling ook belast moet worden. Met alle druk op de agrarische sector is dat al een merkwaardig argument, maar ook is het belasten van waardestijging tegelijk met het belasten van rendement een bijzondere constructie die niet voor de meeste andere beleggingen toegepast wordt. En dat nog los van de inflatie.

Het doel lijkt bijna wel te zijn particulier bezit van landbouwgrond onmogelijk te maken. Particulier grondbezit is voor de overheid lastig controleerbaar. Na alle krankzinnige stikstofonzin is van mijn vertrouwen in de politiek (overheid) werkelijk weinig overgebleven. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat de Belastingdienst het uitvoeringstechnisch niet goed voor elkaar krijgt om landbouwgrond afzonderlijk te behandelen. Vals of incompetent, pick one or both.

Een realistisch rendementspercentage (motie Stoffer)

Het laatste woord is er nog niet over gezegd; het Kabinet zou nog voor (of misschien in) mei 2023 een vraag van de Kamer beantwoorden. De motie van Stoffer (SGP) vroeg naar “het invoeren van een realistisch rendementspercentage voor vermogensbestanddelen waar een wettelijk maximum voor geldt” (Kamerstukken II 2022/23, 36 202). Je kunt je hard afvragen hoe realistisch het is om realisme van het huidige Kabinet te vragen; zonder eerst massaal trekkers op de weg te brengen bleek de afgelopen jaren dat een normaal inhoudelijk debat volslagen onmogelijk was. Het Torentje heeft enkel interesse in framing, emotie en interne vriendjes. Het wettelijk maximum voor landbouwgrond is 2%, maar in de praktijk valt het meestal lager uit, zoals eerder hierboven in een voorbeeldberekening getoond.

Als binnenkort de Minister met een brief hierover komt is het op zich wel een goed moment om er weer politieke druk op te zetten. Het viel me op dat de SGP dat ook deed door er opnieuw naar te vragen:

Het valt op dat het directe rendement, de pachtinkomsten, bij particuliere verpachters helemaal wordt opgezogen door de vermogensrendementsheffing. In 2022 was de belastingheffing voor de particuliere verpachter zelfs hoger dan de gereguleerde pachtprijs. Institutionele beleggers hebben hier geen last van. Dat verstoort de markt en zou in de ogen van deze leden meer moeten worden gelijkgetrokken. De relatief hoge belastingheffing voor particuliere verpachters bij reguliere pacht belemmert het doen van investeringen en het uitgeven van gronden in reguliere pacht. Deze belastingheffing dient in de ogen van deze leden te worden aangepast. (SGP-fractie in Verslag van een schriftelijk overleg over de stand van zaken pachtbeleid van 7 april 2023, Kamerstuk 27924-81.)

Conclusie en meer informatie

Ooit noemden Engelse economen grondbezit real property, om het te onderscheiden van andere vormen van bezit (property). Dat de huidige overheid het particuliere grondbezit zo onaantrekkelijk maakt is, vrees ik, veelzeggend.

Meer informatie kun je vinden in de door mij samengestelde reader die vnl. materialen put uit:

Download de reader: reader_box3_landbouwgrond.pdf

Persoonlijke impact

Bij ongewijzigd beleid is dit een onverwachte tegenvaller van ca. 9000 euro, jaarlijks terugkerend. Na alle loopbaan-, kapitaal- en woonsituatie vernietigende irrationele acties van de overheid de afgelopen tien jaar kan dit er ook nog wel bij, maar het is wel de druppel. Voor zover ik de huidige plannen en ontwikkelingen zie kan ik er nauwelijks nog een betrouwbare toekomst voor mijzelf van maken in dit land. Alle primaire zaken (wonen, voedsel, drinkwater, gas, energie, zorg, vervoer) staan onder druk en komen onvermijdelijk nog meer onder druk te staan (elk jaar een stad erbij). De sociale cohesie wordt verwoest. Het stikstofdossier is illustratief voor het onvermogen van onze huidige samenleving (m.n. politiek en media, maar ook de academia) om nog met gevoel voor realiteit te opereren. Bij doorgang van recent voorgestelde dwangregels richting huisartsen zal mijn partner waarschijnlijk ook haar werk als waarnemend huisarts moeten opgeven. We evalueren de situatie nog.

Het doet me denken aan een spontaan gesprekje in de sauna met een Turkse ondernemer, een oprechte kerel, minder dan een week terug. Hij, een Turk dus, begon met “ik ben niet racistisch maar…” en stelde toen dat ambtenaren er voor hun land moeten zijn. En dat kinderen van Turken en Marokkanen (“ook Nederlanders”) bijna twintig jaar op de wachtlijst staan terwijl… Ach laat ook maar, iedereen weet wel wat erop volgde. Iedereen weet ook dat het niet opgelost gaat worden. Iedereen met een half brein kan ook bedenken dat de wal het schip wel een keer moet keren.

Demo Zuiderpark, 3 maart 2023.