Furor Teutonicus blog | over | volg | teuto | lyme | archief | doneer | todo
🕰️
  ⬩  
✍️ Evert Mouw
  ⬩  
⏱️ 10 min

Vaccineren tegen mazelen moet niet verplicht worden; tegen polio wel

Update 2022:

Dit artikel schreef in in 2013, daarbij steunend op een paper die ik in 2007 schreef.

Toen ik dit in 2007 schreef was ik nog te argeloos; ik had onvoldoende rekening gehouden met slecht werkende instituties, belangen van de farmaceutische industrie, massapsychoses tijdens een pandemie, enzovoorts. Ik had me nooit kunnen bedenken dat een slecht getest vaccin bijna verplicht opgelegd zou worden om een virus te bestrijden dat niet eens tot de gevaarlijkste behoort, en dat juist kinderen opgeofferd zouden worden aan de angsten van volwassenen. Ik had niet vermoed dat gerenommeerde artsen en wetenschappers, tot aan Nobelprijswinnaars toe, en zelfs de British Medical Journal, onder de censuur van “follow the science” roepende (social) media zouden lijden. Ik vermoed ook betonrot in de academische wereld.

Vanwege al deze zaken die ik niet vermoed had, kan ik niet langer dezelfde afweging maken als in 2007. Instituties, zowel die van de overheid alsook de (social) media en wetenschappelijke organisaties, waren niet beter dan wappies en complotdenkers. Onder zulke omstandigheden is het niet passend nog meer macht te geven aan personen en organisaties die nu al toegang hebben tot de zwaardmacht.

Evert Mouw, 14 okt. 2022


Mazelen. Het breekt zo eens in de paar jaar weer uit op de bijbelriem. Vanwege hun eigenzinnige interpretaties van een verzameling oude geschiften uit het Midden-Oosten weigeren ze om zichzelf en hun kinderen te trainen tegen het virus.

Trainen: dat vind ik een mooi woord voor het vaccineren. Je geeft je lichaam een onschadelijk gemaakte kleine hoeveelheid van de vijand waartegen het moet leren vechten. Als de vijand dan in in volle kracht opduikt, dan weet het lichaam wat het moet doen. En net zoals bij een sporttraining is er kans op blessures en pijn. Gelukkig is het mazelenvaccin uitermate veilig.

Het mazelen virus.

Bron: FileMeasles virus.JPG – Wikimedia Commons

De komst van de mazelen in de bijbelriem is net zo periodiek als de daaropvolgende discussie die dan losbarst. Onze liberale minister die erover gaat heeft er een duidelijke mening over. Schippers vindt niet vaccineren onverantwoord, maar wil het niet verplichten.

Voor liberalen, en voor iedereen die de rol van de overheid en de staatsdwang die daarmee gepaard gaat liever in de perken wil houden, is het ook wel een dilemma. Natuurlijk wil je zo min mogelijk verplichten. Maar vrijheid houdt op waar de vrijheid van een ander begint. En het niet laten vaccineren levert wel degelijk een risico op voor anderen.

Bij de vorige uitbraak van mazelen was 94% niet gevaccineerd. De overige 6% is dan wel gevaccineerd, of gegevens ontbreken. Punt is: mensen die zich niet laten vaccineren kunnen anderen besmetten, en onttrekken zich zo aan hun verantwoordelijkheid voor de kudde-immuniteit.

Een andere overweging is het belang van het kind. Een kind heeft recht op goede zorg en bescherming. Een kind niet beschermen tegen gevaarlijke ziekten is nogal wat.

Gelukkig is mazelen zelden dodelijk. Ook de huidige uitbraak is relatief mild. Ja, er zijn een paar kinderen zeer ernstig ziek geworden, maar op de totale populatie is het een relatief klein aantal. De meeste mensen herstellen goed van de mazelen. De paar schrijnende gevallen roepen emoties op, maar daar kun je geen beleid op bouwen.

Ook zijn er geluiden — niet alleen uit reformatorische hoek, maar ook van antroposofen en uit kritisch-wetenschappelijke kringen, dat vaccins wel degelijk vervelende bijwerkingen kunnen hebben. Waaronder gedragsveranderingen. Soms is ’t niet zo slecht als een individu of een groep niet met de grote kudde mee wil lopen.

Omdat de consequenties relatief licht zijn, en omdat bovendien nadelen van een vaccinatie niet uitgesloten kunnen worden, is het verleidelijk om de vaccinatie tegen o.a. mazelen niet verplicht te stellen. Zelf ben ik ook die mening toegedaan. Wel vind ik ouders die hun kinderen niet willen beschermen erg onverstandig en irrationeel. Maar in een vrij land is het toegestaan om een beetje eigenaardig te zijn, zolang dat anderen maar niet al teveel tot last is. Het denken is immers vrij, en ook het niet-denken (geloven) is vrij.

Anders ligt het bij polio (kinderverlamming). Dat is een zeer ernstige aandoening. De consequenties zijn dan zo groot, dat ik toch genoeg basis zie voor een verplichting. Als ouders weigeren hun kind afdoende medische preventieve zorg te geven, dan kan de overheid ingrijpen — net zoals de overheid ingrijpt via bv. de leerplicht en bij verwaarlozing. De verantwoordelijkheid voor een kind ligt primair bij de ouders, maar de gemeenschap heeft daarin ook een rol. Ik hoop dat de politiek dit oppakt en vaccinaties tegen dit soort zeer ernstige ziektes verplicht gaat stellen.

In 2007 was ik student in Leiden. Ik ben toen diep in dit onderwerp gedoken. Behalve colleges over politieke stromingen bij mijn hoofdstudie heb ik me toen ook ingeschreven voor het vak immunologie bij geneeskunde. De paper die ik er toen over schreef geeft denk ik een mooi overzicht van de historie, afwegingen, achtergronden, en enkele internationale verschillen.

Update 2022: Ik heb de paper offline gehaald n.a.v. de censuur, het liegen, de groupthink, en het institutionele falen tijdens de coronapandemie.

Dus mocht je meer over dit onderwerp willen weten: veel leesplezier!

Een discussie over vaccinatiebeleid

Op Facebook ontstond onderstaande discussie naar aanleiding van bovenstaande blogpost. Namen heb ik vervangen door initialen om zo een lichte vorm van pseudonymisering toe te passen; ik weet namelijk niet of de betrokkenen via zoekmachines gevonden willen kunnen worden bij deze discussie. (toegevoegd 2013-07-03)

======

EB: Waarom dat onderscheid? De sterfte (in Nederland) ligt bij polio maar een faktor 10 hoger dan bij mazelen en mazelen-epidemieën komen vaker voor in Nederland. De ernstige complicaties van mazelen kunnen ook naar zijn: hersenschade en hoornvliesbeschadigingen.

Ik vind dit ook een lastige hoor, het recht op godsdienstvrijheid tegenover de rechten van het kind, en ik ben er ook niet helemaal uit, maar het lijkt me dat je of beide verplicht stelt of beide niet.

SR: Het recht op godsdienstvrijheid is leuk, maar dat geeft je nog niet het recht om potentieel schade toe te brengen aan anderen die niet dezelfde levensovertuiging hebben. Dat ouders hun eigen kinderen ziek willen laten worden of zelfs het risico willen laten lopen op blijvende schade is nog tot daar aan toe, maar het grootste gevaar van niet vaccineren is dat je het risico loopt dat inentingen niet meer effectief zijn, en in dat geval is zelfs iets “onschuldigs” als mazelen opeens een gigantisch risico voor bejaarden, zwangere vrouwen en zelfs volwassenen die nooit mazelen hebben gehad. En als zoiets gebeurt is het hek van de dam, want dan mag je half Nederland opeens opnieuw gaan inenten.

Evert: @EB: Het is ook een lastige afweging natuurlijk. Je moet twee dingen met elkaar in balans brengen; waar het balanspunt ligt is ook een kwestie van wat maatschappelijk geaccepteerd wordt en “gevoel”. Vandaar dat ik ’t onderscheid maak tussen mazelen (vaak minder ernstig) en polio (echt kut als je het krijgt). Die factor 10 is idd niet veel verschil, maar ook niet te negeren. Als ik echter zou moeten kiezen tussen “alles verplicht” en “niets verplicht”, dan neig ik naar “alles verplicht” in het belang van het kind, en ook met in het achterhoofd de argumenten van SR.

EB: Mazelen-epidemieën komen zoveel vaker voor dat je dat ook nog ’s met die faktor 10 moet verdiskonteren, dan wordt het verschil nog minder groot. En de ernstige complicaties bij mazelen zijn ook kut, net zo kut als de verlamming die je aan polio kunt overhouden (en bij beide ziektes krijgen de meeste geïnfekteerden die ernstige complicaties niet, ook bij polio niet, het gaat om de kans dat je ze wel krijgt en die is bij beide reëel).

Ik neig ook naar wel verplicht, maar het zal altijd blijven schuren tegen het recht op godsdienstvrijheid, er is hier geen easy way out die alle rechten respekteert en alle mensen tevreden zal stellen.

EB: Maatschappelijk geaksepteerd is ook een belangrijk argument, maar dat zal in Nederland wel goed zitten, als zelfs de kijkers bij Knevel en Van den Brink gisteravond in overgrote meerderheid voor verplichte vaccinatie stemmen.

Evert: Wat ook een rol speelt is dat de staat zich niet te bemoeien heeft met lichamelijke / medische zaken van mensen. Vooral na WO2 ligt dat in Europa nogal gevoelig. Misschien dat we inmiddels een beetje over dat trauma heen zijn. (Ik vind leerplicht eigenlijk ingrijpender dan vaccinatieplicht. Om het maar in perspectief te zetten.)

SR: In het geval van het in gevaar brengen van anderen (zoals je kinderen of mensen die je mogelijk infecteert doordat je niet aan inentingen doet) ben ik van mening dat de staat best in mag grijpen.

Als ik een huishouden voer wat een realistisch gevaar vormt voor de volksgezondheid, zoals bijvoorbeeld huisvervuiling, grote hoeveelheden niet goed onderhouden huisdieren, etc. heeft de overheid via bijvoorbeeld de GGD of jeugdzorg ook het recht om in te grijpen. Persoonlijk zie ik dan niet waarom dit niet ook voor inentingen zou mogen gelden. Het recht op zelfbeschikking is belangrijk, maar de overheid is ook verantwoordelijk voor het garanderen van de volksgezondheid, en in dit geval is er een risico voor een stuk meer mensen dan de keuzevrijheid voor een of enkele personen.

EB: Tot op zekere hoogte heeft de staat zich wel degelijk met de gezondheid van mensen te bemoeien: -waar de beslissing van de een invloed heeft op de gezondheid van een ander (groepsimmuniteit, besmettingsgevaar) -waar het de gezondheid betreft van minderjarigen of anderszins afhankelijke mensen en die gezondheid in gevaar wordt gebracht door het gedrag van de ouders/voogd (er worden ook kinderen uit huis geplaatst omdat de ouders de gezondheid van hun kind schaden)

Evert: Jongens, ik denk dat we het wel eens zijn 😉 Toch geloof ik dat zo’n verplichting er niet gemakkelijk door te jassen is. En ergens diep van binnen knaagt toch nog de bedenking dat staatsdwang een onwenselijk laatste redmiddel is — maar ’t is ook wel duidelijk dat rationele argumenten zinloos zijn in dit geval.

De “tussenoplossing” is toch vaak: beginnen met het vaccineren van de gevaarlijkste ziekten verplicht te stellen (mits het vaccin erg veilig is). Of een helder criterium opstellen voor wat wel en wat niet verplicht moet zijn. Misschien valt mazelen dan toch binnen de gevaarlijke ziekten waarvoor een veilig vaccin voorhanden is.

EB: Tja, ik val niet zo over het woordje staatsdwang (als de politie iemand aanhoudt die met 100 km/h door een kinderrijke woonwijk rijdt is dat ook een vorm van staatsdwang waar ik prima mee kan leven). Het probleem zit hem bij mij toch vooral bij de godsdienstvrijheid, of beter: gewetensvrijheid, wat toch wel een grondrecht is wat in deze kwestie altijd zal blijven schuren. De perfekte oplossing voor dit morele dilemma bestaat denk ik niet.

Evert: Veel mensen zullen dat toch anders ervaren. Een overheid die met dwang een injectienaald erin stopt is niet echt iets waar de meeste mensen een blij gevoel over krijgen. (Waarmee ik alle goede rationele argumenten voor verplichte inenting zeker niet wil ontkrachten.) Dat zul je dan als politiek verdomd goed moeten uitleggen, verantwoorden, etc. Die verantwoording lijkt me trouwens geen probleem.

Evert: Godsdienstvrijheid, daar heb ik trouwens minder mee. Iemand die om niet-godsdienstige redenen geen vaccin wilt heeft wat mij betreft dezelfde rechten als een reli-gekkie.

EB: O zeker, of je verplicht iedereen, of je verplicht niemand.

EB: Maar da’s net als bijvoorbeeld vroeger met de dienstplicht: Jehova’s hadden het recht om dienst te weigeren vanwege hun geloof, maar moesten dan wel net zo goed vervangende dienstplicht te doen of de cel in te gaan als iedereen die om andere redenen dienst weigerde.

LZ: Boeiende discussie, Vrijheid, autonomie en integriteit vh lichaam zijn belangrijke zaken… Ik hoor soms over risico’s van vaccinatie en ook over dat het doorlopen van mazelen zou beschermen tegen andere ziektes op latere leeftijd, ik weet niet hoeveel hier van waar is. Aan de andere kant kiest een kind er zelf niet voor om risico’s te lopen. Idd geen easy way out.


Deze blogpost werd in december 2022 overgezet van WordPress naar een methode gebaseerd op Markdown; het is mogelijk dat hierbij fouten of wijzigingen zijn ontstaan t.o.v. de originele blogpost.