Furor Teutonicus blog | over | volg | teuto | lyme | archief | doneer | todo
🕰️
  ⬩  
✍️ Evert Mouw
  ⬩  
⏱️ 3 min

Ieder voor zich en God voor ons allen; staatsschuld, overheidsuitgaven en Europa

Stel je twee dorpen voor: Ieder voor zich en God voor ons allen. In ieder dorp wonen 1000 mensen.

In Ieder voor zich betalen alle inwoners een klein bedrag voor enkele gezamenlijke landbouwgronden, maar verder regelt iedereen zijn eigen zaken. Voor sommige mensen, die zichzelf niet goed kunnen redden, is dat vervelend, maar vaak worden die geholpen door vrienden en familie. Om de gemeenschappelijke landbouwgronden goed te onderhouden komt er net iets te weinig belasting binnen, en dus wordt er ieder jaar wat geleend.

In God voor ons allen betalen ze ook allemaal mee aan de gezamenlijke landbouwgronden, maar verder is er een kerkbelasting waarvan niet alleen het kerkonderhoud en de dominee betaald wordt, maar waarmee ook de armen in hun onderhoud voorzien worden. Verder worden er een klein klooster gefinancierd, en ook een school, en andere gezamenlijke voorzieningen. Omdat er zoveel samen gedaan wordt zijn de belastingen ook hoger dan in het andere dorp, en kunnen de meeste mensen niet langer zelf die zaken financieren die nu gemeenschappelijk geregeld zijn.

In God voor ons allen kan de kerk de vele uitgaven niet goed dekken. Daarom lenen ze elk jaar een klein bedrag bij, in de hoop dat in de toekomst de inkomsten zullen stijgen en ze hun schuld kunnen afbetalen.

Beide dorpen bouwen dus schuld op. Stel je nu voor dat de dorpen niet langer geld kunnen lenen omdat ze teveel schuld hebben, de aflossing en rente niet meer kunnen opbrengen en de mensen met geld geen vertrouwen meer hebben in de dorpen en hen dus geen geld meer willen lenen. Welk dorp zal het meest getroffen worden door het failliet?

Uiteraard het dorp dat het meest leunt op de gezamenlijke voorzieningen zal het hardst getroffen worden door de teloorgang van die gezamenlijke voorzieningen.

In Ieder voor zich is het risico meer gespreid, omdat iedereen voor zichzelf voorzieningen getroffen heeft. Er is geen single point of failure.

En daarom is voor een verzorgingsstaat zoals Nederland een staatsschuld gevaarlijker dan voor een economisch liberale, vrije-markt staat zoals de Verenigde Staten.

Des te merkwaardiger is het dat in Nederland juist de voorstanders van de dikke verzorgingsstaat en de actieve overheid (links dus) doorgaans de minste moeite hebben met het fors oplopen van de staatsschuld.

Europa loopt in de wereld voorop als het gaat om hoge overheidsuitgaven. Klik op het kaartje hieronder voor een grotere versie.

world government spending 2009

Bron: Everything You Need To Know About Europe In Three Charts, Zerohedge, by Tyler Durden, 2012-01-30

De belangrijkste kanttekening die ik wil maken is dat in het huidige systeem rond de euro het steeds vaker voorkomt dat de landen met een hoge staatsschuld gesponsord worden door de landen met een lage staatsschuld. In zo’n systeem is het wel minder lonend om te streven naar een lage staatsschuld.

Een tweede kanttekening: voor zover ik weet waren kerken altijd stukken beter dan (democratisch gekozen) overheden in het vermijden van excessieve uitgaven en schulden. Met name Calvinistische kerken kenmerken zich door solide beheer, zuinigheid en spaarzaamheid. Mijn gebruik van een kerkbelasting is puur illustratief, en is ook bedoeld binnen de context van vroeger toen kerken nog veel functies vervulden die nu door overheden zijn overgenomen.

Reacties

✉ Ward de Jager op 2012-09-04

Wel leuk, ik zag laatst ook een special over protestantisme en wat het via die werkethos het westen heeft opgeleverd. Vooral leuk was dat door de ontkerkelijking, deze werkethos hier ook tanende is en men meer egotripperig vindt dat ze overal recht op hebben met een zo min mogelijke inzet. En ook dat de protestantse bevolking in China juist vet groeit en dat deze groep onwijs ondernemend en succesvol is!

✉ Lotr op 2012-10-04

Juist helemaal niet merkwaardig; zij hebben niets te verliezen


Deze blogpost werd in december 2022 overgezet van WordPress naar een methode gebaseerd op Markdown; het is mogelijk dat hierbij fouten of wijzigingen zijn ontstaan t.o.v. de originele blogpost.